Położenie

Wieś w gminie Reszel położona jest w woj. warmińsko-mazurskim, około 12km na południowy zachód od Kętrzyna.
Około 150km na wschód od Malborka. Aby dojechać samochodem kierujemy się na: Elbląg, Pasłęk, Ornetę, Lidzbark Warmiński, Bisztynek, Reszel.

 

Historia

Powstanie tutaj krzyżackiej strażnicy wiąże się z koniecznością obrony wschodnich granic państwa zakonnego, zwłaszcza podczas sporej kolonizacji tych ziem i powstawaniu dużej ilości wsi w XIV wieku. Niemały wpływ miały także pogarszające się stosunki z Litwą i konieczność posiadania bazwypadowych.
W 1371 roku komtur Bałgi nadał przywilej lokacyjny wsi Bauselawke i przypuszczalnie w tym samym roku wzniesiono drewnianą fortyfikację. Strażnica podlegała administracyjnie komturowi kętrzyńskiemu, a zarządzał nią komornik zakonny.
Gdzieś na przełomie XIV i XV wieku zaczęto wznosić murowany dom zakonny na rzucie prostokąta, przypuszczalnie dwukondygnacyjny. Daty budowy są szacunkowe i wynikają z tego, iż w 1402 roku na zamku przeprowadzono prace adaptacyjne w celu przebudowania go na rezydencję księcia Świdrygiełły (najmłodszego brata króla Władysława Jagiełły) - czyli budowa

 

zamku musiała zakończyć się przed tą datą.

Także latem 1402 roku na zamku zatrzymał się wracający z nieudanej wyprawy na Wilno wielki komtur Wilhelm von Hilfenstein wraz ze swoją armią.
W latach 1402-1408 roku zamek był rezydencją księcia Świdrygiełły, który stąd planował przejęcie tronu na Litwie.
Po wielkiej wojnie polsko-krzyżackiej (1409-1411) zamek stracił na swoim znaczeniu. W kolejnych wojnach nie odegrał żadnej, poważnej roli, a z biegiem czasu uznano, że zamek na tym terenie w ogóle nie jest potrzebny, a za to przydałby się kościół.
W 1513 roku warownie zamieniono na świątynie katolicką. Kolejne adaptacje coraz bardziej zmieniały pierwotne założenia obronne. W latach 1726-1730 do zachodniej ściany szczytowej dostawiono czterokondygnacyjną wieże dzwonną, a później przy południowej elewacji - kruchtę, od wchodu zakrystię. Dziedziniec zamieniono na cmentarz, obniżono mury i wybito w nich otwory jako wejścia.
Obecnie budowla spełnia funkcje kościoła filialnego parafii katolickiej w Wilkowie.

 

Opis

Warownie posadzono na naturalnym wzgórzu będącym doskonałym punktem widokowym na najbliższą okolicę. Zamek został założony w systemie basztowym, na planie czworoboku o wymiarach 39 x 53m. W północnej części znajdował się dom zakonny, w południowej dwie prostokątne baszty, a pomiędzy nimi brama wjazdowa w formie półbaszty. Całość została połączona murem.
Od południa przylegał do murów obszerny dziedziniec zabudowany przypuszczalnie drewnianymi budynkami gospodarczymi.

 

na podstawie:

Mieczysław Haftka "Zamki krzyżackie w Polsce - Szkice z dziejów"
Praca zbiorowa "Warmia i Mazury - Przewodnik ilustrowany"